Nieuwjaarsbericht 2020 Nieuwjaarsbericht 2020
Velen kunnen zich het vast nog herinneren: in 2007 namen we ons voor dat de Protestantse Gemeente Voorschoten ooit één kerk zou worden. Geen afzonderlijke wijken meer, met een eigen wijkpredikant en wijkkerkenraad en met eigen gewoonten en voorkeuren. We zouden - opnieuw – samen op weg gaan, naar een gemeenschap die zich uiteindelijk in één kerkgebouw zou huisvesten. Met elan werd die weg ingeslagen: “Groeiend geloof in de toekomst”, luidde de titel van het beleidsplan in die jaren. En nu, ruim een decennium later, is het zover en hopen we met Pasen 2020 die laatste stap te zetten. Een slotakkoord in een ontwikkeling die velen van ons én velen voor ons mogelijk hebben gemaakt.

Ter gelegenheid van deze gebeurtenis nodigde ik onze voorgangers ds. Anki Peper, ds. Bert Boter, ds. Willem de Boer en voormalig voorzitter Piet Eilander uit om terug te blikken op de afgelopen 10 jaar. Het werd een boeiend gesprek, waarin we aan de hand van een tijdlijn memorabele gebeurtenissen ophaalden. Geen geschiedschrijving, maar een impressie van wat er in het afgelopen decennium zoal is gebeurd. Ik was benieuwd naar de verwachtingen waarmee men dit proces van eenwording was gestart. Keek men ernaar uit? Welke belangrijke stappen zijn gezet in de afgelopen 10 jaar? Wat waren de hobbels en wissels die moesten worden genomen? Wat heeft geholpen om uiteindelijk het doel te bereiken? En hoe staan we er nu voor als kerkelijke gemeente? Een weergave van een gesprek.

Het begon al eerder
Ook al belijd je hetzelfde geloof en woon je in hetzelfde dorp, het samenvoegen van drie wijkgemeenten gaat niet vanzelfsprekend. Binnen Voorschoten was in 2005 al een belangrijke stap gezet, met de vorming van de Protestantse Gemeente te Voorschoten door de fusie van de Hervormde Gemeente en de Gereformeerde kerk. Het gezamenlijke kerkblad bestond toen al, waardoor iedere geïnteresseerde zich op de hoogte kon stellen van de wederwaardigheden in Protestants Voorschoten. Noord-Hofland was van begin af aan een Samen op Weg Gemeente. De opbouw van de kerk ging hand in hand met de bouw van de wijk; wat begon als de aulagemeenschap werd naderhand de wijkgemeente Ontmoeting. Ook besloot men indertijd predikanten aan te stellen met een opdracht voor ‘bovenwijks’ jeugdpastoraat: ds. Freek Bakker en vervolgens ds. Sjaak Visser. Kortom, toen in 2007/2008 de wijkkerkenraden opgingen in één kerkenraad waren er al de nodige stappen gezet. Een bovenwijkse predikant was niet meer nodig, omdat alle predikanten voortaan in de hele gemeente gingen werken. De twee vacatures die indertijd ontstonden door het vertrek van ds. Bob Ledegang en ds. Guus Fröberg werden nog wel door beroepingscommissies vanuit de wijkgemeenten Kruispunt en Dorpskerk ingevuld, maar de predikanten kwamen in dienst van de PGV als één wijkgemeente.

“Voorgangers”
Om een fusie te doen slagen zijn mensen nodig die gezag hebben en die voorop willen gaan. De timing van de komst van twee nieuwe predikanten kon in dat opzicht haast niet beter. Ds. Anki Peper en ds. Bert Boter traden aan op een moment dat de PGV als één wijkgemeente in Voorschoten echt goed van start ging. Er werd een integratiecommissie gevormd met enthousiaste gemeenteleden en predikanten (de PGV heeft een gevestigde traditie in het organiseren van werkgroepen, commissies en projectgroepen). Gedurende vele jaren heeft die een belangrijke taak gehad in het bedenken van ideeën en organiseren van bijeenkomsten. En zo ontstonden initiatieven als kanselruil, waaraan ook ds. Hanna Smit vanuit Noord-Hofland actief meedeed. De kerkenraad, waarin Piet Eilander in 2010 Jaap Maan als voorzitter was opgevolgd, organiseerde twee keer per jaar een gemeenteavond, om iedereen bij te praten en te luisteren naar ideeën en suggesties en naar bezwaren, want die waren er ook.

Van enthousiast tot schoorvoetend en hier en daar afwijzend
Hoe reageerden de gemeenteleden? Wisselend, zo bleek; niet iedereen zag evenveel heil in de veranderingen. Er werd stevig gediscussieerd bij de samenvoeging van sommige activiteiten, zoals de kindernevendienst. Binnen de kerkenraad ging het er af en toe ook pittig aan toe, onder andere toen de diaconiewoningen ter sprake kwamen. Niettemin is het veelal gelukt om tegenstellingen te overbruggen en stappen voorwaarts te zetten. Veel gesprekken zijn er gevoerd en steeds is geprobeerd om zonder overhaaste beslissingen gestaag door te gaan. Het was manoeuvreren tussen gemeenteleden die graag voortgang wilden maken en anderen die hun verknochtheid aan de eigen tradities niet wilden opgeven. Bij de predikanten, binnen de kerkenraad en bij vele commissies en werkgroepen heerste echter de overtuiging dat er maar één weg vooruit was. En waar die weg heeft geleid tot het afhaken van gemeenteleden die teleurgesteld bleven, wordt dat nog steeds een gemis ervaren. Uiteindelijk moet ieder zelf haar of zijn afweging maken, maar het liefst houd je iedereen aan boord.

Mensen maken het verschil
Wat heeft geholpen? Gemeenteleden die binnen hun wijk werden gewaardeerd vanwege hun rol en bijdrage en die actief meewerkten aan de integratie konden een belangrijke impuls geven. Zo werd de vorming van een gezamenlijke cantorij geholpen door de steun vanuit de leden van de wijkcantorijen en de organisten. Ook het besluit van de gemeenteleden in de Ontmoeting om te stoppen met de zondagse diensten in Noord-Hofland gaf een stimulans aan de samenvoeging. Het overige kerkenwerk in de wijk, w.o. eetcafé, koffieochtenden en huiswerkbegeleiding, zou overigens wel doorgaan. Tot op de dag van vandaag is dat nog steeds zo, maar sinds 2014 ondernemen de Noord-Hoflanders op zondagochtend goedgemutst de (fiets-) tocht naar het dorp. Meer voorbeelden zijn te noemen van gemeenteleden die zich in woord en daad sterk hebben gemaakt voor de integratie; velen van hen zijn nog steeds actief. En ook al bleven sommigen kritisch, het feit dat vele gemeenteleden door de jaren heen trouw zijn gebleven is waardevol en belangrijk geweest voor het welslagen van de samenvoeging. Vertrouwen ontstaat stap voor stap, door elkaar te leren kennen en waarderen. Bijeenkomsten zoals in het voorjaar van 2016 in Zoeterwoude, met workshops van gemeenteleden, hebben aan die onderlinge bekendheid bijgedragen. Samen eten doet het ook altijd goed: via een “running dinner” ontvingen en trakteerden gemeenteleden elkaar gastvrij in hun huizen. Goede herinneringen bewaren we aan de bijeenkomsten waarin de gemeente met het nieuwe liedboek vertrouwd kon raken. En ook bouw je aan vertrouwen door elkaars goede gewoonten over te nemen. Zo was het betekenisvol in de vieringen in het Kruispunt twee kaarsen (in plaats van een) op de altaartafel in het Kruispunt te plaatsen, in navolging van het gebruik in de Dorpskerk.
Door met elkaar op te trekken, elkaar te waarderen en van elkaar te leren groeide de cohesie.

Naar één gebouw
In het dorp werd het wennen aan elkaar gestimuleerd door het organiseren van “twee in een”- diensten. Vanaf circa 2012 kerkten Kruispunters en Dorpskerkers een keer per maand gezamenlijk. Niet lang daarna volgde het besluit om in het dorp om en om te gaan kerken, drie maanden in het ene en drie maanden in het andere gebouw. Gezamenlijke diensten met hoogtijdagen als Kerstmis (met kerstspel waarin de voorgangers Jozef en Maria vertolkten) vormden eveneens een stap in het proces. Belangrijk was het moment waarop de kerkenraad besloot om de Dorpskerk aan te wijzen als het gebouw waarin we in de toekomst zouden gaan kerken. Een ingrijpende beslissing, waarvoor de afweging al begon in 2013. In een uitgebreid onderzoek passeerden allerlei varianten de revue. Drie opties lagen voor: doorgaan in het Kruispunt, in de Dorpskerk of nieuwbouw op een nader te bepalen locatie. Na lang wikken en wegen werd gekozen voor de Dorpskerk, in combinatie met een vernieuwing van kerkzaal en bijgebouw. Beide andere varianten waren ook serieuze kanshebbers; uiteindelijk gaf een combinatie van gevoelsmatige en zakelijke argumenten de doorslag. Daarmee was een belangrijke horde genomen. Dat ging overigens niet zonder slag of stoot: naar aanleiding van het besluit zijn nog vele gesprekken gevoerd met gemeenteleden die graag een andere keuze hadden gezien.

DNDK – lange adem en wenkend perspectief
Voorzien van een fraai logo werd het project De Nieuwe Dorpskerk aangevat. Eerst kwam er een Commissie De Nieuwe Dorpskerk (DNDK) en later een Commissie Definitief Ontwerp, die met een gerenommeerde architect aan de slag ging om de verbouwingsplannen voor te bereiden. De financiële onderbouwing werd geregeld: uit de opbrengst van de verkoop van het Kruispunt zou het geheel worden bekostigd. De verkoop van de Ontmoeting, twee pastorieën (Leidseweg en Krimkade) en de Groene Kikker zouden ervoor zorgen dat de PGV met een gezonde balans de toekomst kon ingaan. Een ambitieus project, dat tot één kerkgebouw zou moeten leiden, waarin ook de generaties na ons zich thuis zouden kunnen voelen en hun geloof zouden kunnen beleven. Met een kerkzaal die  geschikt is voor vieringen met grotere en kleine groepen, waarin de muziek waaraan we zo gewend zijn voort kan blijven klinken, waarin we met musical en theater kunnen werken, waarin we als kerkgemeente grotere vergaderingen kunnen houden; en met een bijgebouw en nevenzalen die ruimte bieden aan gesprekskringen en meditatiegroepen, waarin creatief gewerkt kan worden en waar pastorale gesprekken kunnen plaatsvinden, met een eigen plek voor onze jeugd, op zondag en doordeweeks. De predikanten schreven hun visie(oen) en ideeën vorig jaar op onder de titel “Ruimte voor geloof”; het is te vinden op onze website.
Dat het een flink project zou worden, de verbouwing, daar was iedereen zich van bewust. Maar bouwen in het hart van een historisch dorpscentrum blijkt omgeven te zijn met nog meer dilemma’s en hindernissen dan aanvankelijk gedacht. Veel tijd en overleg met de gemeente Voorschoten was nodig om tot een goedgekeurd plan te komen. Toen dat er uiteindelijk lag, konden we van start met de uitwerking daarvan. Nieuwe commissies werden ingesteld: de Bouwcommissie voor de selectie van een aannemer en de begeleiding van de ver -en nieuwbouw. Daarnaast twee interieurcommissies, één ‘sacraal’ voor de kerkzaal en één ‘profaan’ voor de overige ruimtes. Met daarnaast de inzet van nog vele anderen is het nu bijna voor elkaar. Inboedels van drie kerkgebouwen zijn geïnventariseerd en verdeeld, nieuwe stoelen zijn beproefd en besteld, een liturgische tafel wordt in orde gemaakt, glas-in-lood voorzetramen uit het Kruispunt worden verwerkt in de nieuwe toegangsdeur tot de kerkzaal, de ruimte voor jongeren (Walvis) wordt weer als nieuw, het Zeemansorgel wordt binnenkort ‘uitgepakt’ en gestemd, een keuken wordt in gereedheid gebracht – zoveel te doen en zoveel om naar uit te kijken! 

Ruimte voor geloof
We sloten ons gesprek af met een bezoek aan de nieuwe Dorpskerk in wording, ook Jaap Maan en Maria Rosenmöller waren daarbij. Pas als je ziet hoe het gaat worden, gaat het leven. Later in die week gingen we nog eens terug met een groepje nauw betrokkenen. Het wordt mooi, zagen we: een kerkgebouw dat weliswaar anders zal zijn dan vroeger, maar nog steeds een kerk die sfeer uitstraalt en die uitnodigend is. En daarnaast een prachtig bijgebouw, dat volop ruimte biedt voor onze activiteiten, met recht een plek in het centrum van het dorp, toegankelijk en licht. De Dorpskerk zoals we die kennen en die voor velen zo vertrouwd is, maar die toch ook weer heel nieuw zal zijn. En dat was ook de bedoeling: we willen een gebouw dat van ons allemaal is. Het doet goed om te zien hoe we met elkaar optrekken in de voorbereidingen voor de overgang. Die spirit moeten we behouden als we straks aan het Kerkplein zullen kerken. In een nieuwe ruimte waar we samen nieuwe geschiedenis gaan maken.

Arend-Jan Eshuis
(voorzitter kerkenraad)




             
terug